Τίτλος: Ο προϊστορικός οικισμός του λόφου Προφήτη Ηλία Αγίας Παρασκευής Λέσβου
Συγγραφέας: Μιλτής Παρασκευαΐδης
Έτος έκδοσης: 1979
Σελίδες: 53
Ο Μιλτής Παρασκευαΐδης, πρωτότοκος γιος του καθηγητή Χρήστου Παρασκευαΐδη από την Αγία Παρασκευή Λέσβου και της Αγλαΐας Καραλή από τη Μυτιλήνη που γεννήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 1911 στη Σμύρνη, μιας κι ο πατέρας του δίδασκε στην περίφημη Ευαγγελική Σχολή της, υπήρξε ένας πολυτάλαντος και δημιουργικός άνθρωπος, εργάτης του πνεύματος με πολλές παράλληλες ιδιότητες: δάσκαλος, φιλόλογος, δημοσιογράφος, ζωγράφος, σκιτσογράφος και συνάμα αρχαιολόγος. Η ανήσυχη και ερευνητική δίψα του να αναζητήσει και να φέρει στο φως ιδιαίτερες πληροφορίες γύρω από κρυμμένους αρχαιολογικούς θησαυρούς του νησιού μας και όχι μόνο είχε ως αποτέλεσμα μία σειρά από μελέτες και άρθρα που ερμηνεύουν ανασκαπτικά ευρήματα, μεταξύ των οποίων και η μελέτη του «Ο προϊστορικός οικισμός του λόφου Προφήτη Ηλία Αγίας Παρασκευής Λέσβου» (A prehistoric settlement on the hill Prophet Elias at the village Agia Paraskevi of the Greek Island Lesbos).
Όταν το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο του Βερολίνου έστειλε το 1885 τον Ρόμπερτ Κολντεραϋ να ερευνήσει τις αρχαιότητες της Λέσβου, που περιέγραψε συστηματικά στο σύγγραμμά του του 1890 «Τα αρχαία οικοδομικά ερείπια της νήσου Λέσβου» με την συνεργασία του Χάμπο Λόλλινγκ και του γεωγράφου Χάινριχ Κίπερτ, ο διευθυντής της αποστολής ερεύνησε και το λόφο του Προφήτη Ηλία στην Αγία Παρασκευή και ανέφερε ότι υπάρχουν σ’ αυτόν κομμάτια σπασμένων αγγείων και άλλα κεραμικά, που είναι όμως χωρίς ευδιάκριτη μορφή και ακαθόριστης εποχής και δείχνουν μόνο ότι δεν είναι σύγχρονά μας. Κατά τη νεότερη έρευνα του 1975 επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη ενός ακόμη προϊστορικού οικισμού στην κεντρική περιοχή της Λέσβου πάνω στον λόφο Προφήτη Ηλία της Αγίας Παρασκευής. Τα επιφανειακά αρχαιολογικά ευρήματα του λόφου του Προφήτη Ηλία χρονολογήθηκαν κυρίως στην πρώιμη εποχή του Χαλκού, περίπου από το 2000 π.Χ., στην Υστερορωμαϊκή περίοδο και σε νεότερους πριν από την εποχή μας χρόνους. Ιδιαίτερη ρόλο στην έρευνα του λόφου είχε ο Αγιαπαρασκευώτης τότε αρχαιοφύλακας της περιοχής Βασίλειος Καλαϊτζής που εντόπισε και παρέδωσε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης πλήθος προϊστορικών ευρημάτων (κομμάτια αγγείων, κοπτικών εργαλείων από πέτρα, κ.α.).
Το βιβλίο με την αναλυτική μελέτη του Μιλτή Παρασκευαΐδη είναι ανάτυπο από τον 7ο τόμο του Δελτίου της Εταιρείας Λεσβιακών Μελετών με τίτλο «Λεσβιακά» που εκδόθηκε το 1978 (σελίδες 161-181). Συνοδεύεται από χαρακτηριστικές σημειώσεις του συγγραφέα επί του κειμένου του και από 4 ολοσέλιδους πίνακες φωτογραφιών και σχεδίων με ευρήματα της εποχής του Χαλκού που βρέθηκαν το 1975 στην κορυφή και τις πλαγιές του λόφου Προφήτη Ηλία και με την απεικόνιση της ευρύτερης περιοχής κατά την περίοδο των ερευνών. Επιπρόσθετα στο βιβλίο καταγράφεται η βιβλιογραφία του συγγραφέα Μιλτή Παρασκευαΐδη, υπάρχει αλφαβητικός πίνακας θεμάτων και αναγραφών από τη βιβλιογραφία της Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Λέσβου και συμπεριλαμβάνονται άρθρα του ίδιου του συγγραφέα στον έντυπο τύπο της εποχής για το θέμα που πραγματεύεται το βιβλίο.
Το βιβλίο περιλαμβάνει συνολικά 53 σελίδες, τυπώθηκε το 1979 από το Τυπογραφείο Δ. Δούκα στη Μυτιλήνη και μπορεί κανείς να το βρει στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Αγίας Παρασκευής Λέσβου «Πέπη Δαράκη» ή να το προμηθευτεί μέσω διαδικτύου.
Αγία Παρασκευή Λέσβου 